Sunday, May 14, 2017

‘मिसन बुनिया’

रोशन हरि अधिकारी                                                                                                                                      शिक्षाकी देवी सरस्वतीको पूजाको आफ्नै  महत्व छ । विद्यार्थी भएकाले उलाई सरस्वती पूजाले मज्जाले नै छुन्थ्यो ।
श्रीपञ्चमीका दिन सरस्वती माताको पूजा कम बुनियाको बढि याद आउछ उलाई ।
सानै देखि गुलियो खाने बानी भएर होला पूजाको फर्मालिटी पूरा गरेपछि उसकाे मिसन नै बुनिया हुन्थ्यो ।
कक्षा १ पढ्दादेखि सरस्वती पूजा गर्न थालेको याद छ उसलाइ । सँगै पढेकाले सरस्वती माताको पूजा गर्न भन्दाबढि बुनियालागि उसले धेरै संघर्ष गरेकाे देखेकाे  छु मैले ।
एउटा स्कूलले विद्यार्थीले बुनिया पाउन कति संघर्ष गर्छ भन्ने बाध्यता  उसलाई थाहा छ उसैकाे स‌गतले गर्दा थाेरै थाेरै थाहा छ मलाई ।
कक्षा ३ सम्म पढाई हुने म पढ्ने स्कूलमा विद्यार्थी कमै थिए । फोटोमा सरस्वती पूजा गरिन्थ्यो । पर्सादीको रुपमा बयर, उखु, मेवा, प्रसस्तै हुन्थ्यो तर बुनिया थोरै ।
सरस्वतीको पूजाको तयारी हुदै गर्दा बुनियाकालागि संघर्ष चलिरहन्थो हाम्रो ।
पूजा सकेपछि सवै विद्यार्थीलाई लाईन लाएर पर्सादी बाडनु हुन्थ्यो सर मिस र ठूला दाई दिदिले ।
साना केटाकेटी भएकाले म भन्दा बढी  कतिबेला आफनो पालो आउछ भनेर छटपटाई रहेकाे हुन्थ्याे । बुनियाकालागि एक मिनेट लाइनमा बस्दापनि घण्टौ जस्तो लाग्थ्यो रे उसलाइ । पालो नआएकोमा खटपट खटपट हुन्थ्यो । अगाडी बस्नेले धेरै पायो की भनेर चिन्ता पनि ।
संघर्ष गरेर बल्ल बल्ल कागजमा पोको पारेको पर्सादी हातमा पथ्र्याे । कागज खोलेर हेर्दा बुनिया भन्दाबढि त बयर, उखु र काचो मेवाको चाना नै हुन्थे । उखु मेवा एक छेउ लाएर बुनियामा पुग्थ्यो नजर । थोरै बुनिया फारु गरेर पेटमा जान्थ्यो भने मेवाको चाना सिधै भुईमा ।
सरस्वती पूजामा ‘टन्न’ बुनिया खाने उसकाे सपना आफनो स्कुलमा पाएको पर्सादीले पुग्दैन थियो ।
पर्सादीको रुपमा पाएको बुनिया सक्ने वितिकै हुल बाधेर आधा घण्टा दौडिएर अर्काे स्कुलमा गएर लाईन बस्थ्याे । उसकाे पछिपछि म पनि जान्थे ।
अर्कै स्कूलमा पनि बुनियाकालागि गर्ने संघर्ष कम थिएन ।
बुनियाकै लागि संघर्ष गर्दा एक पटक नमज्जाले ढाडमा पुण्य सरले लाठी बजार्नु भा थ्यो ।
स्कुल चाहार्ने क्रममा धेरै साथीहरु बुनिया नपाएर रित्तो हात फर्कन्थे । पर्सादी खाने आसमा एक घण्टा सम्मको बाटो धाएर रित्तै फर्कदाको पिडा मैलेपनि भोगेको छु ।
बुनियाकै लागि हुल बनाउदै एकदेखि अर्काे स्कूल सम्म पुग्थ्यौ हामी ।
बिहान ६ बजे तिर नुहाएर अगरवती, अक्षता र फुल लिएर घर नजिकै रहेको स्कुल आएको उसलाइ र मलाई घर फर्कन बाह्र, एक बज्थ्यौ । आधा दिन सम्म एक दुई होइन तीन वटा स्कूलमा बुनियाकालागि संघर्ष गरिन्थ्यो ।तर फर्कदा पेट अघाएपनि मुख भाेकै हुन्थ्याे उसकाे ।



Wednesday, November 30, 2016

मोडल नम्बर २३००

रोशन हरि अधिकारी 

सनोछँदा खुब गीत सुन्न मन लाग्ने । नयाँ नयाँ गीत आधाआधी दिमाखमा ‘सेभ’ गरेर राख्थें । ट्वान्टी सेञ्चुरीको पुरानो रेडियो थियो घरमा । स्टेशन हत्तपत्त टिप्न नमान्ने । गीत सुन्नकै लागि रेडियोको एरियलमा तार टाँगेर घरको धुरीसम्म पु¥याउनु पर्ने । एन्टिना घुम्दा बल्ल बल्ल टिप्थ्यो रेडियो कान्तिपुरको स्टेशन ।
दुःखले रेडियोको स्टेशन जोडेपछि बज्ने गीत त याद नहुने कुरै भएन । कहिले काहीं त लाग्थ्यो रेडियो फालेर मोवाइल किनुम् । मन थियो मोवाइल किन्ने तर सुक्को थिएन गोजीमा । गाँउमा रञ्जित दाइले ‘स्लाइटवाला’ मोवाइल बोकेको देखेपछि मन झनै लोभियो । जसो तसो मोवाइल किन्ने मनस्थिति बनाएर पैसो जोहो गर्न जुटें । १५ सय जोहो गरे त्यसमा ममीले थोरै रकम थपिदिनु भयो ।
नयाँ मोवाइल किन्न पैसोले पुगेन । चाइनिज मोवाइल चलाउने मन थिएन । एक दिन एउटा साथीले कानमा एयरफोन खाँदेर आए मोवाइल देखाउन । मोवाइल थियो नोकिया मोडल नम्बर २३०० ब्लाकेनह्वाइट । मोवाइलमा फोन आउने जाने बाहेक एउटै मात्र सुविधा थियो । एफएम रेडियो ।
१८ सयमा किनेको मोवाइल हेर्न साथीभाइले माग्थे ठूलो हुने कुरै भएन दिनै प¥यो । सेकेन्ड हेण्ड मोवाइल व्याट्री टिक्दै नटिक्ने । रेडियो सुन्नु परे फूल चार्ज गर्नुपर्ने । कक्षा ९ मा पढ्दा किनेको मोवाइल जसोतसो २ वर्ष चलाए होला । व्लाकेनह्वाइट मोवाइल दुई वर्ष बोक्दा वाक्क भैसक्या थियो ।
कान्छा मामा विदेशमा हुनु हुन्थ्यो फोन गरेपिच्छे घर आउँदा मामा मोवाइल भन्थे । झोलीका देउता भाञ्जा भाञ्जीले भनेको नमानुन् पनि कसरी मामाले घर आउँदा ल्याइदिन्छु भन्नु हुन्थ्यो । आज भोली भन्दै घर आउने दिन पनि भएछ । २०६७ सालमा साउन भदौतिर होला मामाले बोलाउनु भयो मोवाइल लिन ।
मोवाइल भनेपछि भुईमा खुट्टै थिएन । मामाको फोन आको २४ घण्टा नपुग्दै पुगियो मामा घर । मामा घर पुगेपछि मेरो अगाडि आए तीनवटा नयाँ मोवाइल मामाले भन्नु भयो भाञ्जा रोजेर एउटा लैजाउ । व्लाक एण्ड ह्वाइट मोवाइल चलाइरहेको भाञ्जाको अगाडि तीन वटा अलग अलग मोडलका रंगिन क्यामरासहितका मोवाइल थिए । एकछिन अक्न बक्क भए । कुन लिउ कुन लिउ । एकछिनको प्रतीक्षा पछि नबोली मेरा हातले उठायो नोकिया ‘सी–थ्री’ ।
११ पढ्दै गर्दा उपहार पाएको मोवाइलले गर्दा २–४ दिन त भात नै रूचेन जतिबेला पनि मोवाइल हेर्थे । फोन आउँदा  गीत सुन्न भिडियो हेर्न फोटो खिच्न खुव उपयोगी बन्यो मोवाइल । पैसा तिरेर गीत हाल्न नयाँ नयाँ फिल्म मेमोरीकार्डमा हाल्ने चलिरह्यो निरन्तर । राम्रो मोवाइल बोक्ने सपना बोकेको मेरो सपना पूरा भएको थियो । जताततै निर्धक्क भएर मोवाइल चलाउँथे । ‘सी–थ्री’ मोवाइल उपहार पाउँदा बधाइ दिने साथीहरूको कमी थिएन । बधाई पछिसम्म खाइन्थ्यो ।
मामाले मोवाइल उपहार दिएको भन्दा कोइकोइ साथीहरू आफ्ना मामासँग चिडिन्थे मनमनै । मामाले उपमहार दिएको मोवाइल पनि लामै समयसम्म चलाइयो । नयाँ नयाँ मोडलहरू थपिदै गर्दा ऊ बेलाको ‘सी–थ्री’लाई कसैले गन्दैन थिए । उपहार पाएको मोवाइल करिव ७ वर्ष चलाइयो । ६ वर्षसम्म कुनै कमजोरी आएन । ७ वर्षमा दौडिरह्दा बुढो भएर होला सायद मोवाइलले काम गर्न गाह्रो मान्न थाल्यो । ७ वर्षसम्म माया बसेको मोवाइलको किवोर्ड अरू मान्छेले चिन्दैन थिए । थिच्दा थिच्दा सवै मेटिएको थियो ।
बिरामी मोवाइललाई पूरानै अवस्थामा ल्याउन उपचार पनि गरियो । तर मोवाइललाई उपचार गर्ने पसल पनि विरामी मान्छेलाई उपचार गर्ने अस्पताल जस्तै महङ्गा, कसरी पैसा तानुम् भन्नेमा आतुर । मोवाइललाई उपचार गर्दा बढी बिल उठ्ने भएपछि मन निचोरेर विदा गर्छु ‘सी–थ्री’ तिम्लाई भन्ने स्थितिमा पुगे ।
मन नमानी नमानी दशै–२०७३ को शुभ अवसर पारेर ‘सी–थ्री’ लाई विदा गरेर स्वागत गरियो ‘पानोसोनिक इलुका एटु’ लाई । महङ्गो मूल्यमा नयाँ मोवाइल किनेपनि नोकिया २३०० किन्दा जस्तो बधाई पाइएन न त नोकिया ‘सी–थ्री’ हेर्ने जस्तो दर्शक नै । कसैले कति राम्रो मोवाइ भनेर प्रशंसा नै गरेनन् । बरू पाइयो ममीबाट एउटा सम्मानजनक गाली ‘तलाई पैसा बढी भाको ।’ ममीले भनेपछि अलिअलि मनमा छोयो । महङ्गो मोवाइल किने कतैबाट बधाई पाइएन । पैसा बढी भएर थन्क्याएको अनुभूति भैरहेकोछ हिजोआज ।

http://khabarpurwanchal.com/%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A4%B2-%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%B0-%E0%A5%A8%E0%A5%A9%E0%A5%A6%E0%A5%A6/

Tuesday, June 21, 2016

छात्रावासमा विकृति बढ्दै छ

विराटनगर 
–एक वर्षअघि महेन्द्र मोरङ आदर्श बहुमुखी क्याम्पसको छात्रावास बन्द भयो । भूकम्पले भत्किएका कारण बन्द गरिएको भनिएपनि भित्री कारण छात्रावासमा हुने झगडा नै थियो । दिनहुँजसो हुने झगडाको कारण क्याम्पस प्रशासन आजित थियो र भूकम्पले भवन चर्काएपछि छात्रावास नै बन्द गरियो ।
करिव पाँच महिनाअघि पूर्वी मोरङको एक निजी विद्यालयको होस्टल ­छात्रावासमा एसएलसी परीक्षा दिन बसेकी एक छात्रा गर्भवती भएको घटना बाहिर आयो । बाहिरी मान्छेलाई प्रवेश निषेध गरिएको सो छात्रावासमा विद्यार्थी गर्भवती भएको घटनापछि मिलाइएको थियो ।
– करिब चार महिनाअघि विराटनगर शान्ति चोकमा रहेको एक छात्राबासका विद्यार्थीहरुले नजिकै डेरा गरेर बसेका युवतीहरुलाई कोठामै गएर जिस्काएपछि सामान्य विवाद भयो । पछि त्यो समस्यापनि समाधान भयो ।
त्यस्तै विराटनगर सन्सारी माइस्थान नजिकै रहेको एक छात्रावासमा बस्ने विद्यार्थी कुलतमा फँसेको पाएपछि सञ्चालकले ती विद्यार्थीलाई कारबाही गरी छात्रावासबाट निकाले ।
यी केही  प्रतिनिधी घटनाहरुमात्र  हुन् । पछिल्लो समय छात्रावास चलाउने लहरसँगै विकृति पनि बढ्दो छ । छात्रावासमा विकृति बढेपनि यसको नियमन र सही व्यवस्थापनमा प्रशासनले चासो दिएको छैन ।
छात्रावासका कारण टोलको वातावरण बिग्रिन थालेकाले टोलवासीले छात्रावास सञ्चालकविरुद्ध प्रहरी प्रशासनमा उजुरी गर्नुपर्ने अवस्थासमेत आएको छ । नेपाल प्रहरीका अतिरिक्त प्रहरी महानिरीक्षक विज्ञानराज शर्मा केही महिनापहिले विराटनगर आएका बखत उनीसमक्ष तीनटोलिया निवासी एक महिलाले गुनासो व्यक्त गरेकी थिइन् । जनताको गुनासो सुन्न आएका प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक शर्मासँग गरिएको सो गुनासोले नगरका अरूको पनि ध्यानाकर्षण गराएको छ । छात्रावासतर्फ कसैको ध्यान नगएको तर त्यहाँ धेरै विकृतिहरू बढ्न थालेपछि स्थानीय वासिन्दाले प्रहरी गुहार्न थालेका हुन् ।
बाहिर नियम एवम् व्यवस्थापन राम्रा र कडा लेखिएको भएपनि अधिकांश छात्रावासभित्र फितलो व्यवस्थापन छ । जसका कारण पढ्न बसेका विद्यार्थीहरु गलत बाटोमा लाग्ने सम्भावना पनि बढेको छ । छात्रावास सेवामुखी व्यवसाय हो । जहाँ असल मान्छे बनाउनका लागि विद्यार्थीलाई राखिन्छ । तर तिनै असल मान्छे बनाउन खोलिएका छात्रावासभित्र पछिल्लो समय विकृति बढ्दै गएको हो ।
धेरै ले मान्छे बनाउन भन्दापनि पैसा कमाउन छात्रावास सञ्चालन गर्ने गरेका छन् । एक विद्यार्थी नेता भन्छन् ।कमाउनका लागिमात्र होस्टेल चलाउन बढेपछि राम्रो अध्ययनका लागि त्यहाँ बसेका विद्यार्थी पनि गलत बाटोमा लाग्ने गरेका छन् ।’
छात्रावास बस्ने विद्यार्थीका लागि सही मातृत्व र उचित मार्ग निर्देशनको खाँचो हुन्छ । तर सही मार्ग निर्देशन नपाउँदा विद्यार्थीहरु गलत बाटोमा लाग्ने र कुलतमा फस्ने गरेका छन् । विद्यार्थीका लागि शिक्षक मातापिता दुवै हुनु पर्छ । शिक्षक हरि ढुब्गाना भन्छन् । विद्यार्थीलाई आमाको जस्तो माया र बुबाको जस्तो मार्ग निर्देशन दिन सकिएन भने विद्यार्थी गलत बाटोमा लाग्न सक्छन् ।’
छात्रावास बसेर पढ्ने विद्यार्थी बालवालिका कै उमेरका हुन्छन् के सही के गलत छुट्याउन सक्दैनन् । १८ बर्वायताको छात्रावास अुनभव सुनाउँदै उनी भन्छन् । विद्यार्थीको भविष्य बनाउने थलो हो छात्रावास । तर सही मार्ग निर्देशन भएन भने बन्न आएका विद्यार्थी कुलतमा फस्छन् ।’
छात्रावासमा अधिकांश अभिभावकले तह लगाउन नसकेकाहरु बालबालिकाहरु बस्छन् भने कोही टाढा घर भएका र केही परिवारले समय दिन नसक्ने विद्यार्थीहरु बस्ने गरेको ढुब्गानाको अनुभव छ । छात्रावासका वार्डेन विद्यार्थीसँग पारिवारिक हुन नसके विद्यार्थीहरु बिग्रन सक्ने उनको बुझाइ छ ।
विराटनगरका कतिपय होस्टलहरुले विद्यार्थीलाई मोवाइल खुला छोडिदिएका हुन्छन् । विद्यार्थीको भविष्य बनाउन भन्दापनि पैसा कमाउने उद्देश्यले खुलेका छात्रावासहरुले सही रेखदेखमा चासो नदिंदा परिवारबाट टाढा बसेका विद्यार्थी के सही के गलत छुट््याउन सक्दैनन् र गलत बाटोतर्फ लाग्न सक्छन् ।
कतिपय शिक्षकहरु विद्यार्थीको चाहना बुझेर काम गर्दैनन्’ उनी भन्छन् । विद्यार्थीलाई सही मार्ग निर्देशन दिने हो भने उनीहरुको भावना बुझेर त्यही अनुसार काम गर्नुपर्छ । आफ्नै कुरामात्र लाद्न विद्यार्थीमा नकारात्मक प्रभाव पर्छ ।’
विद्यार्थीहरु स्वाभावले नै विपरीत लिब्गीप्रति आकर्षित हुन्छन् । परिवार र आमबुबााबाट टाढा बसेकाहरु माया सद्भाव र विश्वासका लागि विपरीत लिबगीप्रति बढी आकर्षित हुने गर्छन् । त्यस्तो आकर्षण त्यो उमेरको आवश्यकता भएको ढु्ब्गाना बताउँछन् । तर यस्ता कुरामा विद्यार्थीलाई बुझाउन नसके समस्या निम्तिन सक्ने उनको बुझाइ छ ।
छात्रावास सञ्चालनसम्बन्धी स्थानीय स्वायत्त शासन ऐनमा उल्लेख नभएको विराटनगर उपहानगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत गोपालप्रसाद रेग्मी बताउँछन् । छात्रावास दर्तासम्बन्धी नगरपालिकामा कुनै प्रावधान नभएको उनले बताए ।
उपमहानगरपालिकाको वेभसाइटमा १२ वटामात्र छात्रावासको नाम सूचिकृत गरिएको छ । तर विराटनगरमा दुई दर्जन हाराहारी छात्रावासहरु छन् । कार्यकारी प्रमुख रेग्मी छात्रावास सञ्चालकहरुले संगठन बनाएको आफूले जानकारी पाएको बताए । संगठनलाई वैधानिक रुपमा दर्ता गरेर अघि बढ्न आफूले सल्लाह दिएको उनले बताए । छात्रावास सञ्चालनसम्बन्धी स्पष्ट कार्यविधि नभएपनि नगरक्षेत्रभित्र हुने हरेक गतिविधिको निगरानी राखिएको उनले बताए ।
छात्रावासमा विकृति बढेको गुनासो नआएपनि त्यसतर्फ निगरानी बढाएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय मोरङ प्रहरीका प्रहरी नायव उपरीक्षक योगेन्द्र थापा बताउँछन् । लिखित उजुरी नआएपनि सम्भावित घटनालाई नियन्त्रण गर्न सवै क्षेत्रमा निगरानी बढाएको उनको भनाइ छ ।

Friday, February 26, 2016

सुशीले भने ‘अरे त्यो रात…’


badhri
वद्रीनारायण बस्नेत, पूर्वमन्त्री  
(पूर्व प्रधानमन्त्री स्व.सुशील कोइराला सहपाटी)  
  मेरो भेट सुशील कोइरालासँग २०१७ साल पुसमा विराटनगरमा भएको हो । राजा महेन्द्रले ‘कू’ गरेर निर्वाचित सरकार अपदस्त गरी विपी कोइरलालाई जेल हालेपछि उनी आन्दोलको दौरान विराटनगर पुगेका थिए । तत्कालीन सरकार विरुद्धको आन्दोलन गर्न आएका उनलाई म लगायत विनोद अर्याल, राजेन्द्र गुप्ताले साथ दियौं ।
सधै जसो सुटबुट लगाएर बस्ने सुशीललाई ०१७ सालको सरकार भंग भएपछि बीपीले सुशीला भाउजूको हेरचाह र पार्टीको गतिविधिमा सक्रिय रहनु भनेपछि उनी सादगी भएर राजनीतिमा होमिए । सरल र निष्ठा उनको आदर्श हुन् ।
उनी विराटनगर आएपछि नेपाली कांग्रेसले राजालाई असहयोग गर्न भूमिगत गतिविधि सञ्चालन गर्ने निर्णय गर्यो । हामीले उनलाई साथ दियौं । कतिपय मान्छे उनको योगदानबारे बुझ्दै नबुझी कुरा गर्ने गर्छन् । उनी पार्टीका लागि कटिवद्ध र इमान्दार भएर काम गर्थे त्यसबेला हाम्रो काम भनेको विराटनगरको टेलिफोनको तार काट्ने, पार्टीको पर्चा पम्पलेट बाड्ने र राजालाई असहयोग पुग्ने खालका गतिविधि सञ्चालन गर्ने हुन्थ्यो । ‘हामी ‘टेररिष्ट’ मुभमेन्ट गर्दै थियौ । यही क्रममा २०१७ साल फागुनमा दुहवीको पुल जलाउने कार्यको नेतृत्व कोइरालाले गरेका थिए । विराटनगर आउजाउ गर्ने एकमात्र गाडी कुदने रोड थियो । विराटनगर इटहरी रोड । त्यसबेला सरकारी गाडी विराटनगर आउन नदिन कांग्रेसले दुहवी पुल जलाउने निर्णय ग¥यो । उक्त कार्य सुशीलको नेतृत्वमा विनोद र मैंले गरेको थियौं । ‘बेलुका सात बजे २ टीन मट्टितेल,सन्ठी र पराल गोरू गाडामा लोड गरेर लाग्यौ । बद्रीनारायण भन्छन् ‘‘पुल जलाउन अघि कताबाट जलाउने भन्दै एक पटक हेर्न खोलातर्फ झ¥यौ । खोला छेउमा आउदा बदेल चरे जस्तै आवाज आयो । मैले सुशील दालाई ब“देल चरे जस्तै आवाज आयो भने । कोइराला सर्तक भए । मस“ग सलाई थियो । बालेर हेर्दा पुलिस त्रिपाल टा“गेर सुतेका रहेछन् ।पुलिस देखेपछि सुशील दाले सलाई निभएर गो ब्याक’ गो ब्याक भन्दै मेरो पाखुरा समातेर तान्नु भयो ।’ दुहवीको बुढीखोलामा रहेको पुल जलाउने योजना असफल भएपछि हामी राति एक बजे विराटगर फर्कियौं ।
क्रान्तिकारी गतिविधि गर्दै गर्दा विराटनगरमा रहेको माल अड्डामा उनले बम हानेका थिए । सुरक्षा खतरापछि सुशील कोइराला बानरस तर्फ लागें । लामो समय हाम्रो भेट हुन पाएन । कोइराला अरू मानिससँँग नरिसाउने, सरल र सहयोगी स्वभावका थिए । पछिल्लो पटक उनी प्रधानमन्त्री भएका बेला विराटनगर आउनु भएको थियो । भेटघाट गर्दा मैले दुहवी घटना सम्झनु हुन्छ भनेर सोधेको थिए । उनले हल्का मुस्कुराउँदै भने‘अरे त्यो रात…’ दुहवी पुल जलाउदा घटना उनले सुनाए । मलाई निकै खुसी लाग्यो । आखिर जिन्दगी कति लामो छ ? एउटा ऐतिहासिक घडीमा ती योद्धासँग काम गर्न पाउदा गर्व महसुस हुन्छ । सुशीलको काम गर्ने हिम्मतलाई म सलाम गर्छु ।
२०३० सालमा ‘प्लेन हाइज्याक’ गरेपछि सुशीललाई हतियार किन्न पाकिस्तान पठाइयौ । प्लेन अपहरण गरेको पैसाले पाकिस्तानबाट हतियार ल्याउ“दा उनलाई वागा बोर्डरमा भारतीय प्रहारीले पक्राउ गर्यो । इन्डियन इन्टेलीजेन्स व्यूरोको सहयोगमा हतियार ल्याउदै गरेका शुशीललाई व्यूरोले नै समात्यो । उनलाई दुई बर्ष भन्दा बढी भारतको तिहाड जेलमा राखियो । ‘त्यतिबेला पाकिस्थानबाट पार्टीका लागि हतियार ल्याउन खोजेकोले पनि होला सायद भारतले उनी प्रधानमन्त्री हुँदा जति सहयोग गर्नुपर्ने गरेन्’ बस्नेत भन्छन् । तिहाड जेलमा उनीप्रति गरेको व्यवहारले गर्दा कोइराला पनि भारतसँग सधै असन्तुष्ट रहेको बस्नेतको बझाइछ । कोइराला पार्टीले दिएको जिम्मेवारी कुसलताकासाथ निर्वाह गर्ने इमान्दार थिए । कोइराला वितेको खबरले म निकै मर्माहक भए ।
(बस्नेतसँग न्युज-नेपालका बिराटनगर संवाददाता हरि अधिकारीले गरेको कुराकानीमा आधारिक) 

Wednesday, February 17, 2016

मेघाका बाबुको याचना

को भेटिएला मनकारी





दुवै हात गुमाएकी मेघा
हरि अधिकारी 
विराटनगर फाल्गुन –बन्दै गरेको घरको नक्सा पास हुदैन भनेपछि जेठानी र सासुरा  घरको छत हेर्न गएकी थिइन उनि । आफनै घरको छत हेर्न गएकी उनको जिवना नराम्रो घटना घट्यो । सामान्य अवस्थामा छत हेर्न गएकी उनि व्युझदा अस्पतालको बेडमा थिइन ।
गत पुस २५ गते जेठानी सर्मिला र सासु पार्वतीका साथ विराटनगर ११ की १८ बर्षिय मेघा कार्की बन्दै गरेको आफनो घर हेर्न गएकी थिइन । घरको छतमा पुगेपछि उनलाई अचानक हाई भोल्टेजको करेन्ट लाग्यो । ‘नगरपालिकाका कर्मचारीले हाइ भोल्टेज तार नजिकै रहेको भन्दै घर नक्सा पास गर्न मानेका थिएनन् । करेन्ट लागेर दुवै हात गुमाएकी मेघाले भनिन ‘ छत हेर्न गएका थियौ । होस आउदा अस्पतालमा थिए ।’
छतमा जादा अचानक उनले तार छोएपछि उनि छतमा नै ढलेकी थिइन् । करेन्ट लागेर ढलेपछि उनलाई न्युरो अस्पताल भर्ना गरियो । न्यूरोले उपचार गर्न नसक्ने भएपछि विपि कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरान लगिएको थियो । तर धरानमा जटिल केस भएको भन्दै उपचार सम्भव नभएपछि काठमाण्डौ टिचिङ हस्पिटलमा लगिएको थियो । करेन्ट लागेको दुई दिनपछि पुस २७ गते सोमवार अस्पतालले दुवै हात काम नलाग्नै भन्दै काटेर फ्यालिदिए ।
सामान्य परिवारकी उनको दुवै हात काटिए पछि अहिले उपचारमा समस्या भएको छ । ‘साढे तिन लाख खर्च भइसक्यो । बुबा पर्शुराम घिमिरेले भने ‘अझै कति खर्च लाग्ने हो टुङगो छैन् ।’ आर्थिक अभावका कारण छोरीको उपचार गर्न समस्या भएको उनले गुनासो छ । उनले भने ‘ १५ /१५ दिनमा काठमाण्डौ जानु पर्छ । खर्च छैन के गर्नु ।’
डिभिजन सहकारी कार्यालयका कार्यालय सहयोगी घिमिरे छोरीको उपचारकालागि सहयोगी हातहरु खोजी रहेका छन् । ‘ डाक्टरले एउटा हात जोडन सकिन्छ भनेका छन् । भावुक हुदै घिमिरेले भने ‘ पैसा छैन कहाबाट ल्याउनु ।’ छोरीको उपचार गर्न आर्थिक अभाव भएपछि सहयोग माग्दै हिडेको उनले बताए ।
हात जोडन सक्ने प्रविधी अमेरीका र जर्मनीमा भएपनि आफना लागि आकाशको फल आखा तरी मर भनेजस्तै भएको उनले गुनासो गरे ।
दुवै हात गुमाएकी मेघाको हेरचाह उनकी आमा पदमाले गर्दैछिन । खानपिन दिसापिसाव अरुले नै गराउनु पर्छ । आमा पदमाले छोरीको हेरचाहाकालागि गर्दै आएको काम नै छाडिन । मेघाकी आमा हाटखोलाको सतानिय एक उद्योगमा काम गर्छिन । छोरी अशक्त भएपछि काम छाडेर छोरीको हेरचाहमा लागेको उनले बताइन् । ‘ कतै चिलायो भनेपनि अरुले नै कन्याइदिनु पर्छ ,‘ उनले भनिन एउटा हात जोडन पाए कमसेकम केही आड त हुन्थ्यो ।’
गत फागुन १९ गते विवाह गरेर दिइएकी छोरीको दुवै हात गुमेपछि अहिले माइतमा नै राखेर उपचार गराई रहेको पर्शुरामले बताए । पर्शुरामलाई उपचार स“गै छोरीको भविष्यको चिन्ताले सताएको छ । भावुक हुदै उनले भने ‘ हामी छउनजेल त हेरचाह गर्छाै । त्यसपछि के हुन्छ । हात जोडन सके त केही सहज हुन्थ्यो होला ।’

Saturday, February 13, 2016

सरस्वती पुजाको सुभकामना

ऋतुहरुमा उत्तम वसन्त ऋतु आजका दिन देखि प्रारम्भ भएको छ।
माघे शुक्ल पक्ष को पंचमी तिथि  अर्थात श्रीपंचमी (वसन्त पन्चमी)
आज संगीत, कला र विद्या की देवी सरस्वती पुजा अर्चना गरिंन्छ।
विद्याकीदेवी सरस्वतीले कृपा गरेर हाम्रो ,वचनमा सत्यता र ,वाणीमा मिठास छाओस  सुभकामना

जेलमा अभद्र व्यवहार गरिएपछि कोइराला भारतसँग सधै असन्तुष्ट थिए

sushil-koiralaविराटनगर,२९ माघ 2072: राजा महेन्द्रले पञ्चायती व्यवस्था भङ्ग गर्दै २०१७ साल पुस १ गते प्रजातन्त्रमाथि नै हस्तक्षेप गर्दै निरङकुशता लादे । त्यसबेलाका प्रधानमन्त्री बीपी कोइरालालाई जेल हालियो । बीपी प्रधानमन्त्री रहेका बेला तुलसी गिरी परराष्ट्रमन्त्री थिए । गिरीको स्वकीय सचिवको रूपमा कार्यरत सुशील कोइरालाको जीवनमा २०१७ साल पुस १ गतेको घटनाले धेरै परिवर्तन ल्यायो ।
बलिउडको हिरो बन्ने सोच बनाएर राजनीतिमा लागेका कोइराला १७ सालको घटनापछि सादगी जीवनमा फर्किएर पाटी र प्रजातान्त्रिक आन्दोलनकालागि कमिज सुरूवाल लगाएर निस्किए । सधै जसो सुटबुट लगाएर बस्ने सुशीललाई १७ सालको सरकार भंग भएपछि बीपीले सुशीला भाउजूको हेरचाह र पार्टीको गतिविधिमा सक्रीय रहनु भनेपछि उनी सादगी राजनीतिमा लागेको उनका निकटहरू बताउँछन् । कमिज सुरूवालमा राजनीतिमा निस्किएका उनी जीवनपर्यन्तसम्म त्यही पहिरनमा रहे ।
प्रजातान्त्रिक सरकारलाई राजा महेन्द्रले ढालेर बीपीलाई जेल हालेपछि सुशील कोइराला भूमिगत गतिविधि गर्न भन्दै विराटनगर आए । २०१७ साल पुसमा विराटनगर आएका उनको भेट बद्रीनारायण बस्नेत, बिनोद अर्याल, राजेन्द्र गुप्तालगायतसँग भयो । विराटनगरमा क्रान्तिकारी गतिविधी गर्ने पनि यिनै नेताहरु थिए । सुशील विराटनगर आएपछि कांग्रेसले राजालाई असहयोग गर्न भूमिगत गतिविधि गर्न थाल्यो । त्यसबेला उनीहरूको काम भनेको टेलिफोनको तार काट्ने पार्टीको पर्चा पम्पलेट बाँड्ने र राजालाई असहयोग गर्ने कार्य हुन्थ्यो ।
Badhri Narayan Basnet
बद्रीनारायण बस्नेत
‘हामी टोररिष्ट मुभमेन्ट गर्दै थियौ । २०१७ सालको घटना सम्झँदै सुशीलका साथी बद्रीनारायणले बस्नेतले भने, ‘राति राति पर्चा पोस्टर टाँस्ने, टेलिफोनको लाइन काट्ने हाम्रो काम थियो ।’
२०१७ साल फागुनमा दुहवीको पुल जलाउने नेतृत्व कोइरालाले गरेका बस्नेत सम्झन्छन् । सुशील कोइरालासँग पुल जलाउन गएको सम्झना बस्नेतसँग अझै छ ।
विराटनगर आउजाउ गर्ने एकमात्र गाडी कुदने रोड थियो । विराटनगर इटहरी रोड । त्यसबेला सरकारी गाडी विराटनगर आउन नदिन कांग्रेसले दुहवी पुल जलाउने निर्णय गर्‍यो । दुहवी पुल जलाउने नेत्रित्व गरेका सुशील कोइरालालाई सघाउने विनोद अर्याल र बद्रीनारायण बस्नेत थिए ।
‘बेलुका सात बजे दुई टीन मट्टितेल, सन्ठी र पराल गोरू गाडामा लोड गरेर लाग्यौ । बद्रीनारायण भन्छन्, ‘पुल जलाउन अघि कताबाट जलाउने भन्दै एक पटक हेर्न खोलातर्फ झर्‍यौ । खोला छेउमा आउँदा बँदेल चरे जस्तै आवाज आयो । मैले सुशील दालाई बँदेल चरे जस्तै आवाज आयो भने । कोइराला सर्तक भए । मसँग सलाई थियो । बालेर हेर्दा पुलिस त्रिपाल टाँगेर सुतेका रहेछन् । पुलिस देखेपछि सुशील दाले सलाई निभएर ‘इनसेक्वइर, गो ब्याक गो ब्याक’ भन्दै मेरो पाखुरा समातेर तान्नु भयो ।’
दुहवीको बुढीखोलामा रहेको पुलभन्दा पश्चिमपट्टि काठको पुल थियो । काठको पुल जलाउने योजना असफल भएपछि राति एक बजे विराटनगर भाग्दै आइ पुगेको बद्री सम्झन्छन् ।
क्रान्तिकारी गतिविधि गर्दै गर्दा विराटनगरमा रहेको माल अड्डामा बम हानेपछि सुशील कोइराला बनारस गएको बद्री बताउँछन् ।
‘हाम्रो भेट ०१७ सालमा भएको थियो । बद्रीले भने, ‘सुशील कोइराला अरू मान्छे भन्दा फरक हुनु हुन्थ्यो ।’ कोइराला अरू मानिससँग नरिसाउने, सरल र सहयोगी स्वभावका रहेको बस्नेतको बुझाई छ । उनी भन्छन् ‘उहाँ खानपिनमा टिपटप स्वभावको हुनुहुन्थ्यो ।’
सुशील कोइरालाले पनि दुहवी घटना नबिर्सिएको बस्नेत बताउँछन । उनले भने, ‘प्रधानमन्त्री भएका बेला विराटनगर आउनु भएको थियो । भेटघाट गर्दा मैले दुहवी घटना याद छ भन्दा छ भन्नु भएको थियो ।’
सुशील कोइराला भारतसँग धेरै रिसाएको उनको बुझाई छ । २०३० सालको प्लेन हाइज्याक काण्डपछि सुशिल हतियार किन्न पाकिस्तान गएका थिए । प्लेन अपहरण गरेको पैसाले पाकिस्तानबाट हतियार ल्याउँदा कोइरालालाई बागाबोर्डरबाट भारतीय प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो । इन्डियन इन्टेलीजेन्स व्यूरोको सहयोगमा हतियार ल्याउदै गरेका सुशीललाई व्यूरोले नै समातेर जेल हालेको बस्नेत बताउँछन् ।
बागाबोर्डरबाट पक्राउ परेका कोइरालालाई दुई बर्ष भन्दा बढी भारतको तिहाड जेलमा राखिएको थियो । कोइरालाले जेलमा आफुलाई अभद्र व्यवहार भएको सहकर्मीहरुलाई सुनाउने गर्थे । तिहाड जेलमा भएको व्यवहारले गर्दा कोइराला भारतसँग सधै असन्तुष्ट रहेको बस्नेत बताउँछन् । कोइराला पार्टीले दिएको जिम्मेवारी कुसलताकासाथ निर्वाह गर्ने इमान्दार थिए । बस्नेतले भन्छन्, ‘राजनीतिमा निष्ठावान थिए सुशील दा ।’
नेपाली राजनीतिको स्वरूपमा सादगी जीवनको एउटा नमूनाको अन्त्य भएका अर्का कांग्रेस पुराना नेता राजेन्द्र विरही बताउँछन् । सुशील कोइराला राजनीतिमा त्यागी, निष्ठावान र पदको लोभ नगर्ने नेता रहेको उनको बुझाइ छ ।
राजनीतिमा लागेका अधिकांशले काठमाडौंमा घर बनाएका छन् । बिरही भन्छन्, ‘ सुशील त प्रधानमन्त्री बन्दा डेराबाट नै गएका थिए । परलोक हुदापनि अर्कैको घरबाट भए ।’ कृष्णप्रसाद भट्टराई जस्तै सादगी विचारका सुशील रहेको उनको बुझाइ छ ।